Stichting Oosterkerk

De Stichting Oosterkerk onderhoudt en beheert de Oosterkerk. De kerk is een indrukwekkend rijksmonument met een turbulente geschiedenis. Nu vinden er in ‘de Huiskamer van Hoorn’ regelmatig allerlei activiteiten plaats en is er veel moois te zien. De geschiedenis van de Oosterkerk is direct en veelvuldig verbonden met de geschiedenis van de stad Hoorn. We zijn trots op ons kerkgebouw, dat vijf eeuwen historie weerspiegelt.

Vanaf 1955 werd de Oosterkerk niet meer voor de eredienst gebruikt. In plaats daarvan was het opslagplaats en bij slecht weer voetbalde de jeugd uit de buurt erin. De kerk staat zo’n 25 jaar te verkrotten. Allerlei plannen worden gemaakt, van museum tot archief, en zelfs gaat het gerucht dat de kerk gesloopt moet worden voor een mooi verkeersplan met parkeerruimte.

Drs. J.P.H. van der Knaap schrijft in ‘Oosterkerk, teken van tegenspraak’ :
In 1969 was de toestand van de kerk volkomen onhoudbaar geworden. De muren waren sterk aangetast, het dak lekte aan alle kanten; het orgel kreeg af en toe een steen op de kas, terwijl ook het water erin liep. Ruiten waren gesneuveld en deuren van de Oosterkerk hingen scheef in de scharnieren. Overal liet pleisterwerk los en talloze vogels vlogen in en uit. Één van de muurstijlen was zo vergaan dat de toren dreigde te verzakken.
Er moest ingegrepen worden, en snel.

Enkele buurtbewoners die de kerk willen redden en restaureren, richten (met Bart Silfhout als initiatiefnemer) in 1973 een stichting op. Deze Stichting Oosterkerk weet op allerlei ingenieuze manieren heel veel geld bij elkaar te brengen voor de restauratie. Men slaat penningen, publiceert een boek, giet tinnen lepels, verkoopt kogelkaarsen en speciaal voor de Oosterkerk vervaardigde kunstwerken en werft donateurs. De gemeente Hoorn en de Provincie Noord-Holland verstrekken subsidies en na veel geruzie en gedoe komt er na vier jaar ook geld van het Rijk. Bestuursleden als Dirk Breebaart, Jan Piet van der Knaap en John Lamers weten meerdere malen op creatieve en vaak indringende wijze de overheden te verleiden tot het weer opnieuw verstrekken van subsidies. Ook is er een anonieme schenker die de kerk zeer ruimhartig bedeelt.

De Stichting koopt de kerk voor fl 1, het naastgelegen Claes Joest Huys en Spuithuis B worden begin jaren `80 aangekocht en ook volledig gerestaureerd. Al met al belopen de restauratiekosten meet dan fl 6 miljoen. Daarvan weet de Stichting zelf een kwart bijeen te brengen!

Na het gereedkomen van de restauratie in de jaren ’80 van de vorige eeuw, beheert de Stichting de drie Rijksmonumenten en weet daarbij steeds een gezonden financiële situatie te behouden.

Doelstelling van de Stichting Oosterkerk volgens de statuten: ‘Het in stand houden van de drie monumentale panden te weten: de Oosterkerk, het Claes Joesthuys en het zgn. Spuithuis B; alles wat wordt ondernomen moet staan in het teken van dit doel’.

Het bestuur van de Stichting bestaat in 2023 uit zeven personen: Eddy Boom (voorzitter), Dick Louwman (penningmeester), Henk de Vries (secretaris), Marian van Iersel, Rob Piet, Harmen Westra en Piet van Kranenburg (leden). De Stichting is een “Algemeen Nut Beogende Instelling”.

Het boek ‘Oosterkerk Hoorn, veelzijdig baken’ van Hans Rijswijk geeft een mooi beeld van alle werkzaamheden en perikelen van de Stichting Oosterkerk in de periode 1973-2013